Wychowanie dziecka. Jak uniknąć uzależnienia od gier wideo?

Branża gier komputerowych wciąż się rozwija. Wielkość globalnego rynku gier wideo przekracza już 198 miliardów dolarów, napędzanego głównie przez umasowienie smartfonów — zwłaszcza wśród młodzieży i nastolatków.

Jak rozpoznać uzależnienie od gier video?

Jednym z najlepiej zbadanych uzależnień behawioralnych w tym wieku jest uzależnienie od gier wideo. Uzależnienie od gier wideo to stan kliniczny charakteryzujący się tym, że czynność ta dominuje i podporządkowuje sobie jednostkę; dla osoby uzależnionej granie w gry wideo jest czynnością kompulsywną, niekontrolowaną, całkowicie impulsywną. Uzależnienie to niszczy człowieka nie tylko na poziomie jego aktywności poznawczej i emocjonalnej, ale także zamienia go w swoistego niewolnika, unieważniając jego wolę i czyniąc go niezdolnym do panowania nad sobą.

Osoby cierpiące na to uzależnienie poważnie zaburzają swoje relacje z rodziną i przyjaciółmi, zmniejszając swoje interakcje twarzą w twarz, a stamtąd rozwijając zaburzone zachowania. Jednak nie wszyscy hazardziści są uzależnieni. Niektórzy mogą nawet korzystać z tych gier nadmiernie, co może prowadzić do problemów w życiu codziennym, ale nie do uzależnienia. Osoby uzależnione to takie, które mają problemy z obsesją, przymusem, brakiem kontroli impulsywności, a także problemy z relacjami interpersonalnymi.

Kto jest bardziej narażony na rozwój tego typu uzależnienia?

W ramach prowadzonych w tym zakresie badań stwierdzono występowanie pewnych czynników osobowościowych, rodzinnych i środowiska społecznego. W odniesieniu do czynników osobowościowych, uzależnienia w ogóle, a uzależnienie od gier wideo w szczególności, są związane z osobowościami impulsywnymi, z poszukiwaczami wrażeń, z osobami zależnymi, z wysokim poziomem samotności i tendencjami depresyjnymi oraz kontrolującymi się przez bodźce zewnętrzne. W odniesieniu do czynników rodzinnych zaobserwowano, że rodziny, w których dzieci i młodzież spędzają wiele godzin samotnie w domu, które są mało funkcjonalnymi gospodarstwami domowymi, w których występuje niski poziom komunikacji interpersonalnej i które nie sprawują kontroli nad działaniami dziecka i nastolatka, mogą być sprzyjającą kolebką dla rozwoju tych uzależnień. Podobnie istnieją środowiska społeczno-kulturowe, w których łatwiej jest rozwijać te uzależnienia, np. środowiska, w których są inne dzieci, które angażują się w tę aktywność (siła naśladownictwa i wzajemne wzmacnianie zachowań hazardowych), posiadanie technologii umożliwiających wejście w nie bez kontroli dorosłych, pewne wygody ekonomiczne.

Jaki wpływ ma to uzależnienie na dzieci lub młodzież?

Skutki uzależnienia dla dzieci i młodzieży są różnorodne. Na poziomie jednostki mogą rozwinąć się u nich psychopatologie związane z zaburzeniami myślenia (obsesja), zaburzeniami zachowania (kompulsywność i impulsywność), problemami afektywnymi (samotność i depresja), brakiem samokontroli itp. Mogą one również powodować problemy akademickie, problemy z wynikami w nauce i porzucaniem szkoły, a także problemy w relacjach z rówieśnikami. Na poziomie rodziny mogą one zakłócać funkcjonowanie rodziny i być źródłem konfliktów wewnętrznych.

Jaka jest rola rodziców?

Rodzice mogą być dobrym „elementem” w kontrolowaniu pojawienia się uzależnienia u swoich dzieci. Pierwszym aspektem, na który należy zwrócić uwagę jest to, że powinni oni zachęcać do otwartego dialogu ze swoimi dziećmi na temat tego i innych problemów zdrowotnych, które trapią społeczeństwo. Drugą ważną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest to, że rodzice powinni nauczyć się zarządzać technologiami, które ich dzieci mogą wykorzystywać do rozwijania tych uzależnień i zrozumieć je, aby je kontrolować, ustalać harmonogramy rozrywki i limity, aby uniemożliwić dzieciom i nastolatkom dostęp do tych platform lub urządzeń w nieodpowiednim czasie. Kolejnym ważnym aspektem jest to, że rodzice powinni zapobiegać spędzaniu przez dzieci wielu godzin bez towarzystwa dorosłych. Czymś, co można by też polecić rodzicom, jest to, by priorytetowo traktowali osobisty i emocjonalny kontakt z dziećmi, by nie „oddawali” urządzeń, które rozbijają tę relację i zabierają im ją, formą nieobecności jest sytuacja, gdy w grupach, każdy jest ze swoim smartfonem, rozmawiając, czatując czy grając w gry. Nie mniej ważne jest ustalenie zasad dotyczących zachowania w domu, braku technologii w określonych godzinach.