Czym jest dobry i zły cholesterol?

Poziom dobrego i złego cholesterolu jest kluczem do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego, dlatego zawsze jest oceniany w naszych badaniach krwi. Jest to logiczne, ponieważ, niestety, patologie sercowo-naczyniowe są główną przyczyną śmierci we wszystkich krajach zachodnich. Wśród nich, udar jest tym, który może pozostawić najpoważniejsze skutki.

Różnica między dobrym a złym cholesterolem.

Zrozumienie różnic pomiędzy cholesterolem HDL i LDL jest kluczowe. W rzeczywistości to, co mierzymy w naszych badaniach krwi, to biochemicznie znany dobry cholesterol, HDL, oraz tak zwany zły cholesterol, LDL. Ważne jest, aby wyjaśnić, że te dwie cząsteczki to lipoproteiny, które podróżują przez krew niosąc cholesterol.

Sam cholesterol jest jednak substancją woskową, nie posiadającą składnika białkowego, jak czynią to wspomniane lipoproteiny, czyli HDL i LDL. Najwięcej cholesterolu znajduje się w naszych komórkach, gdyż jest on podstawowym elementem ich błony, od której zależy, jak komórka odnosi się do otoczenia i jakie wymiany molekularne prowadzi, na przykład składników odżywczych. Cholesterol jest cząsteczką również niezbędną do produkcji wielu hormonów, a także witaminy D i soli żółciowych, które pomagają nam trawić spożywane tłuszcze.

Jaka jest normalna wartość cholesterolu HDL i LDL?

Chociaż istnieją pewne kontrowersje na ten temat, obecnie zaleca się, aby cholesterol LDL, czyli zły cholesterol, nie przekraczał 130 mg/L. W przypadku dobrego cholesterolu ważne jest, aby patrzeć na dolną granicę, ponieważ nie stwierdzono negatywnych skutków posiadania go na wysokim poziomie.

Zalecana minimalna wartość cholesterolu HDL wynosi 40 mg/L, a im jest ona wyższa, tym większa jest jego rola ochronna. Przynajmniej dla większości osób, bo wiemy, że są pewne zaburzenia genetyczne, które powodują, że nie zawsze tak jest.

Mogą być pewne rozbieżności między zalecanymi wartościami i nie ma co do tego absolutnej zgody wśród naukowców. Do niedawna wyższe wartości cholesterolu LDL były uważane za dopuszczalne. Mogą też występować różnice, w zależności od metodologii pomiaru. Z drugiej strony należy również wziąć pod uwagę, że jeśli dana osoba ma inne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, takie jak wysoki poziom cukru we krwi lub nadciśnienie, wskazane jest, aby wartości LDL-cholesterolu były nieco niższe i wynosiły 100 lub nawet mniej.

Inne przydatne wartości.

Do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego często stosuje się wzory matematyczne, które podają cholesterol całkowity w stosunku do HDL. Cholesterol całkowity uwzględnia nie tylko HDL i LDL, ale także inne formy cholesterolu, które mogą być szkodliwe, np. VLDL (białko o bardzo niskiej gęstości). To one, wraz z dobrym i złym cholesterolem oraz innymi podtypami, składają się na wartość cholesterolu całkowitego, która według zaleceń powinna wynosić, co najwyżej, 200 mg/L.

Wysoki cholesterol LDL.  Co to znaczy?

Gdy mamy wysoki cholesterol LDL zwiększamy swoje ryzyko sercowo-naczyniowe, choć najnowsze badania wskazują, że tym co jest naprawdę niebezpieczne jest utleniony cholesterol LDL.

Zjawisko to występuje częściej w krajach zachodnich, ze względu na niskie spożycie antyoksydantów i utlenianie spowodowane takimi procesami jak stres czy ekspozycja na toksyny środowiskowe. W konsekwencji, gdy cholesterol LDL utlenia się, łatwiej przykleja się do tętnic, czyniąc je sztywniejszymi. Może to prowadzić do arteriosklerozy i nadciśnienia, a nawet blokować naczynia krwionośne. W rezultacie wzrasta ryzyko sercowo-naczyniowe: zawały serca, udary, zakrzepy w kończynach.